به گزارش نور اقتصاد درحالی که در اسفند سال گذشته کمیته دستمزد شورای عالی کار هزینه سبد معیشت برای یک خانوار ۳/۳ نفره را ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان اعلام کرده بود، امسال این کمیته هزینه ماهانه سبد معیشت کارگران را ۶میلیون و۸۹۵هزار تومان تعیین کرده است. بر این اساس در خوش بینانه ترین حالت ممکن، حداقل هزینه سبد معیشت برای یک خانوار ۳/۳ نفره در یک سال گذشته، نزدیک به ۲ میلیون تومان افزایش یافته است.
پیش از این نمایندگان کارگران در شورای عالی کار هزینه سبد معیشت کارگران را ۹ میلیون تومان برآورد و اعلام کرده بودند که این رقم در کلان شهر هایی همچون تهران، مشهد و اصفهان به ۱۰ میلیون تومان می رسد، این درحالی بود که کارفرمایان به رقم ۸میلیون تومان معتقد بودند که درنهایت در جلسه اعضای کمیته دستمزد پس از جمع بندی اعداد و ارقام، گزارش ها و جداول آماری، بر سر رقم ۶ میلیون و ۸۹۵ هزار تومان به توافق رسیدند.
رشد هزینه خانوار در مشهد
برای نشان دادن میزان رشد هزینه یک خانوار مشهدی می توان به ارقام جدید اعلام شده ازسوی مرکز آمار ایران استناد کرد. براساس اعلام این مرکز، تورم نقطه به نقطه کل خانوار خراسان رضوی در بهمن امسال در گروه خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات ۷۵درصد، در گروه پوشاک و کفش ۶۵/۵ درصد، در گروه مسکن ۱۶/۳ درصد، در گروه بهداشت ودرمان ۳۱/۳ درصد، در حوزه حمل ونقل ۵/۴۸ درصد، در گروه مبلمان و لوازم خانگی ۷۳/۹ درصد و در حوزه تفریح و فرهنگ ۶/۵۵ درصد بوده است.
نرخ تورم نقطه به نقطه خراسان رضوی در بهمن امسال ۵۲درصد اعلام شده است. باتوجه به حداقل سبد معیشت اعلام شده در اسفند سال گذشته (۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان)، برای واقعی شدن رقم یادشده، رقم سبد معیشت باید ۷ میلیون و ۵۰۸ هزار تومان می شد. بر این اساس، اکنون رقم سبد معیشت اعلام شده، ۶۱۳ هزار تومان با رقم واقعی فاصله دارد. حال اگر پیش بینی ها برای تورم ۳۵ درصدی سال آینده محقق شود، سبد معیشت برای یک خانوار مشهدی در آخر سال ۱۴۰۰ به ۱۰ میلیون و ۱۲۵ هزار تومان می رسد. به عبارتی شکاف بین سبد معیشتی مصوب و واقعی در مشهد به رقم ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان خواهد رسید.
فشار تورم بردهک های کم درآمد
اکنون براساس قانون کار، یک کارگر با داشتن حداقل یک فرزند، ماهانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دریافتی دارد. برپایه آمار اعلام شده، درآمد ماهانه دهک سوم، ۲ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان و دهک چهارم ۳ میلیون و ۳۶۵ هزار تومان است. این ارقام نشان می دهد که کارگران با احتساب اضافه کار، بیشتر در این دو دهک قرار دارند؛ دهک هایی که جزو گروه های کم درآمد جامعه محسوب می شوند.
نکته اینجاست که براساس گزارش جدید مرکز آمار ایران، در بهمن امسال میزان تورم نقطه به نقطه خوراکی ها و آشامیدنی ها برای دهک سوم و چهارم، به ترتیب ۶۸/۲ درصد و ۶۸/۱ درصد بوده است، این درحالی است که در همین ماه تورم خوراکی ها و آشامیدنی های دهک دهم (برخوردارترین) ۶۵/۱ درصد بوده است. این رقم نشان می دهد که فشار تورم بر اقشار کارگری بیشتر از گروه های برخوردار است.
درحالی برخوردارترین دهک جامعه، فشار تورمی کمتری را تحمل می کنند که درآمد ماهانه این دهک، دست کم ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برآورد شده است. به عبارتی این دهک برپایه کمترین برآورد ماهانه، ۷ میلیون و ۷۴۰ هزار تومان بیشتر از اقشار کارگری درآمد دارد.
همچنین براساس بررسی های سازمان مدیریت وبرنامه ریزی، متوسط یارانه پنهان دهک دهم بیشتر از هفت برابر متوسط دریافتی دهک های کم برخوردار است. بررسی این ارقام نشان می دهد که هم اکنون بیشترین فشار تورم بر روی اقشار کارگری وارد می آید.
کوچ کارگران به حاشیه شهر
رئیس کانون هماهنگی شورای اسلامی خراسان رضوی با بیان اینکه ۶ میلیون و۸۹۵هزار تومان حداقل سبد معیشت درنظر گرفته شده است، می گوید: این سبد براساس حداقل های ضروری یک خانوار و با احتساب وضعیت اقتصادی کشور و تحریم ها درنظر گرفته شده است. این رقم به عنوان شروعی برای مذاکرات درنظر گرفته شده است و نمایندگان کارگری به خوبی می دانند که هزینه زندگی در کلان شهر هایی مانند مشهد بیشتر از رقم اعلام شده است.
احسان سهرابی با بیان اینکه درکنار افزایش حداقل دستمزد باید تورم در کشور کنترل شود، می افزاید: افزایش حداقل حقوق اگر با مهار تورم همراه نباشد، شیرینی رشد حقوق فقط محدود به چند ماه می شو د و بلافاصله بعد از افزایش قیمت کالاها، این شیرینی به تلخی می گراید. به عنوان نمونه با وجود رشد حقوق در سال ۹۹، اکنون میزان دریافتی کارگران فقط ۳۸ درصد هزینه زندگی آن ها را تأمین می کند.
وی با بیان اینکه هم اکنون بخش زیادی از کارگران در مشهد اجاره نشین هستند، می گوید: رشد هزینه مسکن سبب شده است که کارگران زیادی به حاشیه شهر کوچ کنند؛ البته اکنون نیز هزینه اجاره در همین حاشیه شهر نسبت به میزان درآمد یک کارگر، رقم بزرگی است.
سهرابی با بیان اینکه کارگران شرایط کارفرما ها را درک می کنند، می گوید: باتوجه به شیوع کرونا انتظار داریم که دولت در بهبود معیشت کارگران نقش فعال تری را ایفا کند. به عنوان نمونه تخفیف های بیمه ای و مالیاتی را به شرط رشد حقوق بیشتر برای کارفرما ها درنظر بگیرد. همچنین درنظر گرفتن سبد معیشتی به منظور تأمین حداقل کالری یک خانوار، کمترین کاری است که دولت می تواند برای کارگران انجام دهد.