شهر یک میلیونی بدون حداقل‌ها!

پروانه عزیزی _ شهرستان فردیس، واقع در استان البرز، با جمعیتی نزدیک به یک میلیون نفر، یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق کشور است که متأسفانه با مشکلات ساختاری و مدیریتی عمیق در حوزه‌های شهری و زیست‌محیطی دست به گریبان است. این منطقه که به دلیل رشد سریع جمعیت و توسعه نامتوازن شهری، به سرعت به یک چالش بزرگ تبدیل شده، هنوز فاقد زیرساخت‌های حیاتی مانند شبکه‌های فاضلاب و تصفیه‌خانه‌های مدرن است. نتیجه این کم‌کاری‌ها و کوتاهی‌ها، افزایش مخاطرات بهداشتی و زیست‌محیطی است که می‌تواند آینده ساکنان این شهر را به خطر بیندازد. بر اساس گفته‌های رئیس اداره محیط زیست شهرستان فردیس، سپهوند، فقدان شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب و تصفیه‌خانه‌های کارآمد باعث شده تا حجم زیادی از پساب‌های خانگی و صنعتی بدون هیچ تصفیه مناسبی وارد محیط زیست شوند. این امر نه تنها سلامت عمومی مردم را تهدید می‌کند بلکه به طور جدی کیفیت خاک، آب‌های زیرزمینی و هوای منطقه را کاهش داده است. در شرایطی که شهرهای همجوار با برنامه‌ریزی‌های مدرن و بهره‌گیری از فناوری‌های روز، مشکلات زیست‌محیطی خود را به حداقل رسانده‌اند، شهرستان فردیس همچنان در مواجهه با بحران‌های پیش‌پاافتاده فاضلاب و آلودگی باقی مانده است. یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیشنهادی مسئولان محیط زیست، اجرای طرح احداث تصفیه‌خانه‌های مدرن و بهره‌برداری از تکنولوژی‌های بازیافت آب است. این اقدامات نه تنها می‌تواند از آلوده شدن منابع آب جلوگیری کند بلکه به صرفه‌جویی در مصرف آب در شرایط خشکسالی‌های مکرر کشور نیز کمک شایانی خواهد کرد. اما متأسفانه پروژه‌های این چنینی در فردیس یا متوقف شده‌اند یا به دلیل نبود منابع مالی و عدم توجه مسئولان، به کندی پیش می‌روند. از سوی دیگر، مدیریت شهری فردیس باید به درستی بپذیرد که توسعه بدون برنامه و بدون زیرساخت‌های لازم، پیامدهایی بسیار خطرناک خواهد داشت. افزایش جمعیت و گسترش شهر بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی، نه تنها به کیفیت زندگی مردم لطمه می‌زند بلکه هزینه‌های جبران‌ناپذیری را برای آینده شهر به همراه خواهد داشت. مسئله دیگر، نبود هماهنگی میان نهادهای مسئول در سطح شهرستان و استان است که باعث شده بسیاری از پروژه‌های زیربنایی به شکل ناقص یا نیمه‌تمام رها شوند. در حالی که فردیس ظرفیت بالقوه‌ای برای توسعه پایدار دارد، نبود یک مدیریت یکپارچه و اراده قوی برای اجرای طرح‌های زیست‌محیطی، فرصت‌های طلایی را به تهدید تبدیل کرده است. در نهایت، می‌توان گفت که شهرستان فردیس اکنون در یک دوراهی حیاتی قرار گرفته است؛ یا باید با برنامه‌ریزی‌های دقیق و تخصیص منابع کافی، وضعیت زیست‌محیطی و شهری خود را سامان دهد و به سمت توسعه پایدار حرکت کند، یا اینکه ادامه روند فعلی، منجر به بحران‌های عمیق‌تر و غیرقابل جبران خواهد شد. فردیس شهری است که بیش از یک میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند، مردمی که حق دارند در محیطی سالم و پاکیزه زندگی کنند. اکنون وقت آن است که مسئولان شهرستان و استان البرز با همت و جدیت، مشکلات را جدی بگیرند و برای نجات فردیس از بحران‌های زیست‌محیطی و مدیریتی، گام‌های عملی و مؤثر بردارند.